Je smartphone opladen is ‘peanuts’; wordt jezelf opladen dat ook?

We denken er niet eens meer over na; elke avond gaat onze smartphone aan de stroom, zodat ie zijn werk kan blijven doen voor ons. En als er geen stroom voorhanden is of je bent je oplader kwijt, dan breekt acuut de paniek uit. Leven en werken zonder smartphone, het is (bijna) niet meer voor te stellen. Was het opladen van onze eigen batterij ook maar zo simpel en vanzelfsprekend [zucht]. En wat zou het handig zijn als ook wij een zichtbare indicator met een %restcapaciteit hadden…

Gelukkig is een mens heel wat complexer dan een smartphone, dat maakt het leven rijk en boeiend. En soms is het ook best fijn dat men aan je buitenkant niet alles kan aflezen. Even goed heb je om te gaan met een hoeveelheid energie die niet onbeperkt is. Wat je kan helpen is mijn model voor ‘Duurzaam Presteren’, presteren met het accent op duurzaam. Daarmee manage je je energie, zodat je dag-in-dag-uit en jaar-in-jaar-uit kunt leveren wat je werk van je vraagt. En daarnaast voldoende energie overhoudt voor hobby’s, je eventuele gezin en voor wat verder belangrijk is naast werk.

Je eigen batterij opladen doe je via de zeven P-E-A-N-V-T-S elementen©

1. Zorg dat je Persoonlijke hulpbronnen [‘wat jij als persoon inzet’ in mijn model] op peil zijn en blijven. Wat zijn dit? Je veerkracht, hoop, optimisme, aanpassingsvermogen en eigen effectiviteit*. Dit ‘psychologisch kapitaal’ is te trainen en helpt je om de reacties op voor jou stressvolle situaties te dempen en je bevlogenheid en motivatie te voeden.
2. Zorg goed voor je Engagement, je bevlogenheid. Werk met toewijding, blijf leren en vernieuwen en investeer in je gezondheid en vitaliteit.
3. Boor ook Andere hulpbronnen [‘wat werk je kan bieden’ in mijn model] aan: streef naar een mate van autonomie en zingeving die bij jou past; zoek en aanvaard steun van je collega’s en baas; vraag om feedback over je werk aan baas, collega’s en eventuele klanten; blijf je ontwikkelen en zet dat desnoods zelf in gang.
4. Zeg op tijd ‘Nu-even-Niet’ als je voelt dat je batterij aan het opraken is en ga het gesprek aan met je baas over je taken, thuissituatie, vitaliteit, persoonlijke of andere hulpbronnen. Zoek de oorzaak van het ‘leeglopen’ en doe er iets aan. Je werk ‘uitzitten’ tot de volgende vakantie (of erger nog: je pensioen) is zo zonde van je tijd en gaat knagen aan je zelfvertrouwen.
5. Vitaliteit is belangrijk genoeg om ook als apart element te vermelden. Een goede vitaliteit is cruciaal om te kunnen blijven voldoen aan de lichamelijke, mentale en emotionele eisen die het werk aan je stelt. En dit gaat verder dan een goede conditie. Ook voldoende ontspanning, goed slapen, fijne relaties en zingevende hobby’s dragen bij aan je vitaliteit. En zingeving ín je werk natuurlijk!
6. Grip op je Taken [‘wat werk van je vraagt’ in mijn model] helpt om je stressreacties te beperken en zo je energie op peil te houden. Weet welke taken je energie kosten en welke je energie geven en zorg voor een balans daar in (max 25% kosten); doe taken waar je goed in bent en delegeer taken waar je minder goed in bent of doe ze samen met een collega. En, zorg voor voldoende uitdaging in je taken (als je daar gevoelig voor bent), anders beland je in de verveling en ook dat kost veel energie.
7. Ga bewust om met Stress. Het leven kent nu eenmaal situaties die je stressreacties bezorgen, en je werk kent die ook. Geen probleem, zolang je er maar bewust mee omgaat. En dat betekent: herkennen en erkennen dat je ergens ‘stress van hebt’; de bijbehorende reacties in je lijf en hoofd toelaten en niet dempen met alcohol, drugs, gaming, medicatie of extra hard werken; uit de stressvolle situatie gaan als dat kan en herstelmomenten inlassen; en jezelf een ‘shot’ van je lichaamseigen stress-dempende hormonen geven via wandelen of fietsen in de natuur, sporten, yoga, knuffelen met dierbaren (mens of dier), tuinieren, meditatie of gezellig naar de kroeg.

Eerlijk is eerlijk, jezelf opladen zal nooit zo ‘peanuts’ worden als je smartphone opladen. Daar zijn we als mensen te omgevingsgevoelig voor (wat ook weer een hele fijne eigenschap is). Dus, je zult bewust aandacht moeten houden voor je energieniveau. Ik hoop dat ik dit proces iets gemakkelijker heb gemaakt met mijn model voor ‘Duurzaam Presteren’ en de zeven P-E-A-N-V-T-S elementen©.

*eigen effectiviteit is het vertrouwen dat je voor elkaar krijgt wat je jezelf voorgenomen hebt.

Bronnen

“The Job Demands-Resources model: state of the art”, A. Bakker & E. Demerouti (2007). Journal of Managerial Psychology 22(3): 309-328.

“De kunst van Duurzaam Presteren”, B. Kodden, Vakmedianet 2017.

© De zeven ‘P-E-A-N-V-T-S elementen’ zijn bedacht door Dianne Commissaris en beschermd door de wet op Auteursrechten.