De stekker eruit, het hoeft niet!

Overbelast door werk? Een eerste gedachte kan zijn dat minder werken nodig is. Of zelfs helemaal ‘de stekker eruit halen’ en een tijdje niets doen. Er zijn ook andere oplossingen. In geval van cliënt BC werkten die prima.

BC*, een vrouw van begin 40, komt bij me voor coaching omdat ze overbelast is. Diagnose van de huisarts: tegen een burn-out aan. Prikkelbaar, labiel, moe; ze kent zichzelf niet meer terug. Ze werkt als projectleider bij een kennisinstituut. Normaliter geeft het haar een kick om zoveel ballen in de lucht te houden, maar nu geeft het erg veel stress.

Een coachplan volgens het Model voor Duurzaam Presteren.

B wil haar werk niet volledig neerleggen. In overleg met de bedrijfsarts kiest ze voor 50% werken, van 10.00 tot 14.30 uur. Zo kan ze iets langer slapen en vóór het werk een wandeling maken (ze brengt haar vitaliteit op peil; onderdeel van bevlogenheid en een belangrijke stress-demper). Na het werk rust ze een uurtje, tot de kinderen thuiskomen. Binnen het werk kiest ze voor taken die ze op dit moment goed aankan. Taken die te veel stress opleveren, zoals klantcontact, draagt ze over (ze verlaagt ‘wat werk van je vraagt’). En bij deadlines schakelt ze haar leidinggevende bij om knopen door te hakken en projectmedewerkers aan te sturen (ze regelt ‘sociale steun’). Als ze na vier maanden meer werk aankan, kiest ze voor een aanvullende rol die haar werk voor haar gevoel meer zin gaat geven (ze regelt ‘ontwikkelmogelijkheden’ en ‘zingeving’): ze wordt mentor van jonge collega’s. En onder begeleiding van een psycholoog leert ze wat haar drijft om zoveel ballen in de lucht te willen houden en hoe ze op andere manieren aan zelfwaardering kan komen (ze versterkt ‘wat jij als persoon inzet’). Zo komt haar energie geleidelijk terug en ook het vertrouwen dat ze al haar oude taken aankan.

“Werk-gerelateerde problemen moet je met werk oplossen”

Aan het werk blijven en daarbinnen ander gedrag leren, dat is de crux van mijn aanpak. Deze kent een basis in de wetenschap. Prof. Ronald Blonk van TNO stelt in zijn inaugurele rede: “cognitieve herstructurering in combinatie met geleidelijke confrontatie met stresserende stimuli en het aanleren van alternatief gedrag staat voorop. Sterker nog, juist vanuit deze leer-theoretische principes zou werkhervatting […] een belangrijk deel dienen uit te maken van de begeleiding. Werk-gerelateerde problemen moet je met werk oplossen. En juist ook vanuit dit leer-theoretisch kader zouden behandelingen in eerste instantie gericht moeten zijn op functioneringsherstel, en niet in eerste instantie op daling van klachten. […] Functioneringsherstel kan bijdragen aan volledig herstel van klachten, door toegenomen competentiebeleving”. Simpel gezegd: geen focus op klachten en wat niet kan, maar op herstel en wat wel kan!

Bron: ‘Het lukt niet zonder werk. Over psychische klachten, arbeidsparticipatie en herstel’. Roland Willen Bart Blonk. Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar ‘Arbeidsparticipatie en psychische klachten: in het bijzonder activering en reïntegratie’ aan de Universiteit Utrecht op 29 maart 2006.

BC*: initialen, leeftijd en werkomgeving paste ik aan om de privacy van deze klant te waarborgen.

Mijn programma Jouw Kaart van de Toekomst brengt je tot meer duurzaam presteren.