Gek op stress, maar niet altijd

We zijn geneigd om negatief over stress te denken. Zie jij stress ook als iets dat je moet vermijden? Dat hoeft echter niet. Zolang jij goed voor je stress-systeem zorgt, helpt het jou om te presteren wanneer dat nodig is. Het geeft je dan extra energie en een mentale focus. De resultaten van een vijfdaagse meting laten je zien hoe mijn stress-systeem werkt. Wat leer jij daaruit over het jouwe?

Slapen

Slaap is cruciaal om te herstellen van inspannende activiteiten, of ze nou stressvol voelen of niet. In grafiek 1 zie je hoe mijn ‘batterij’ gedurende de dag minder gevuld raakt en hoe ie weer opgeladen wordt tijdens de nacht. Tot boven het beginniveau van de vorige dag. Genoeg in de tank, ik kan er weer tegen aan.

Voor goed slapen is niet alleen de totale slaapduur van belang. Grafiek 2 toont aan dat ook het herstellende deel van je slaap belangrijk is, zowel in duur (%) als kwaliteit (HRV). Dat laatste wist ik niet, jij wel? En heb jij de ervaring dat je na een relatief korte nacht uitgerust wakker kunt worden? Dan was je ‘herstellende slaap’ vast in orde.

Stress is niet per definitie slecht

In de meting zijn periodes waarin het stress-systeem actief is rood of blauw. Rood, bij een inspanning die voornamelijk mentaal is en blauw bij een fysieke inspanning. In grafiek 3 zie je die kleuren tijdens mijn werkdag. Ik begon de dag met hardlopen en rond 16u en 20u wandelde ik een rondje met de hond.

Je ziet veel rode periodes tijdens mijn werk; is dat dan slecht? Nee, niet per sé. Wat de meting laat zien is, dat mijn stress-systeem actief is. En dat helpt bij de opdracht die ik op dat moment uitvoer. Die opdracht vraagt misschien wel om extra focus, of het was spannend omdat ik in tijdsnood zat, of ik was aan het worstelen met een offerte voor een klant. De adrenaline die vrijkomt maakt me alerter, maakt energie vrij.

Waar het om gaat, is dat er ná zo’n rode periode voldoende ontspanning of herstellende fysieke inspanning komt. Dus, zoals Suzan Kuijsten en Carolien Hamming in hun boek zeggen: “Gek op stress, maar niet altijd”. In mijn grafiek zie je die groene periodes in de avonduren en zeker in de nacht. Je ziet ze echter ook op korte momenten tijdens de dag, de groene plusjes.

Kan werken ook ontspanning zijn?

Wellicht vraag je je nu af of al mijn werkperiodes ‘rood’ zijn. Staat mijn stress-systeem de hele dag aan? Nee, dat blijkt niet zo te zijn. In grafiek 4 zie je ook ‘groene’ periodes tijdens een ochtend werk, een herstelperiode dus. Best verrassend voor me. Die ochtend had ik een coachgesprek, blijkbaar gevoerd met veel rust in mijn stress-systeem. Rust die ik zelf ook voelde.

Voel jij zelf wanneer je stress-systeem ‘aan’ staat tijdens je werk en welke activiteit je dan doet? Voel je ook wanneer het weer ‘uit’ gaat? En wat doe je dan, of wat doe je juist niet? Ken jij de werktaken die je stress-systeem niet aanzetten maar juist ontspanning geven? Ik gun je deze kennis en help je ze graag opsporen met een Werkenergieanalyse. Neem hiervoor contact met me op. Werk als ontspanning, hoe gaaf is dat!

Deze pilot is opgezet door Ankie van de Ven en Olga Scheepers van STIP in Eindhoven. De meting van hartslag en hartslagvariabiliteit (HRV) is onderdeel van hun Preventief Mentaal Onderzoek (PMO), een onderzoek dat de mentale gezondheid en leefstijl van werkende mensen in kaart brengt. Mijn deelname aan de pilot was erg leuk, en maakt deel uit van de samenwerking die STIP en BTR Coaching gestart zijn.

Bronnen

CSR | Expertisecentrum Stress en Veerkracht: https://www.csrcentrum.nl/

“Gek op stress, maar niet altijd”, Suzan Kuijsten & Carolien Hamming, 2018, uitgeverij DrukWerk.