Lopen de jonge mensen meer gevaar op de werkvloer?

In de media lees je veel over Generatie Z. Deze generatie is geboren na 2000 en ze groeien op in een digitale wereld. Ze brengen een groot deel van hun tijd online door, zijn daarin erg vaardig. Herken je dat bij je kinderen of jongeren uit je omgeving? Eenmaal aan het werk komen ze ook in beroepen terecht waarin andere dan digitale skills nodig zijn. De vraag is of ze hier goed mee om kunnen gaan of juist meer gevaar lopen op de werkvloer.

Gevaarlijke sectoren en beroepen

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn in 2021 196.000 werknemers van 15-75 jaar slachtoffer geweest van een of meerdere ongevallen tijdens het werk. Als je bedenkt dat er in Nederland 7,5 miljoen werknemers zijn, is dus 1 op de 40 in dat jaar betrokken geweest bij een ongeval tijdens het werk. Bij 100.000 van hen leidde dit tot verzuim van minimaal een dag. Daarnaast was 1 op de 50 zelfstandig ondernemers, 22.000 in totaal, in 2021 betrokken bij een arbeidsongeval. Hoge cijfers, het zou zo maar kunnen dat ook jij een getroffene kent of bent.

De meest ongevalsgevoelige sector is de transport en logistiek: 2,8 procent van de werknemers was in 2021 slachtoffer van een ongeval met verzuim. Ook de techniek en agrarische sector scoren hoog met 2,5 respectievelijk 2,2 procent. De top 5 wordt aangevuld met dienstverlenende beroepen (1,8%) en zorg en welzijn (1,4%). De minst ongevalsgevoelige sector is de ICT: 0,4% van de werknemers daar rapporteerde in 2021 een ongeval met verzuim.

Wat overkomt Generatie Z (15 – 25 jaar) in de ongevalsgevoelige sectoren?

De figuur hieronder laat voor de top-5 sectoren zien hoeveel jongeren en ouderen er werken.

Opvallend is dat Generatie Z (blauwe kolommen) ruim vertegenwoordigd is in de sector met de meeste arbeidsongevallen, in de transport en logistiek. 43% van de werknemers is jonger dan 25 jaar. En daar kun je je vast iets bij voorstellen; jongeren die voor hun werk of bijbaantje rijden in een busje of op de fiets om maaltijden, pakketten en boodschappen te bezorgen. Jongeren die in logistieke centra de pakketten vullen. De gevaren zie je wellicht ook voor je: een aanrijding van busje, fiets of vorkheftruck, een val van de laadklep, zich verstappen bij het uitstappen, te zware voorwerpen tillen.

Ook in dienstverlenende beroepen werken relatief veel jongeren uit Generatie Z (30%). Dit zijn o.a. beroepen in de horeca en schoonmaak: kelner, barbediende, kok of keukenhulp, schoonmaker. Ongevallen daar zijn bijvoorbeeld: zich ergens aan snijden of stoten en contact met gevaarlijke stoffen, hitte, kou, lawaai.

Naast genoemde vijf sectoren, zijn er twee beroepen in de bouw met relatief veel arbeidsongevallen met verzuim: timmerlieden en elektriciens/elektronicamonteurs. Het aandeel jongeren uit Generatie Z in deze twee beroepen is wat kleiner, namelijk 15%, respectievelijk 17%. Voorkomende ongevallen zijn: een val van hoogte, uitglijden, fysieke overbelasting door te zwaar tillen of een verkeerde beweging.

Conclusie

Jongeren uit Generatie Z blijken veel te werken in twee sectoren die in de top-5 van meest ongevalsgevoelige sectoren staan. Daarmee lopen ze risico op een arbeidsongeval met verzuim. Dit risico is voor hen echter niet groter dan voor hun collega’s van 25-55 jaar en zelfs lager dan het risico dat hun collega’s lopen die ouder dan 55 jaar zijn.

De ICT, een sector waar je veel Generatie Z jongeren zou verwachten gezien hun digitale skills, is een relatief veilige sector qua arbeidsongevallen met verzuim. Het aandeel jongeren uit Generatie Z in deze sector is met 9,6% een stuk lager dan in de meest ongevalsgevoelige sectoren.

Aanbevelingen

Om te voorkomen dat jongeren uit Generatie Z te maken krijgen met een arbeidsongeval, is het belangrijk om hen veilig en gezond te leren werken. En dat begint al in de opleiding. Dit is met name van belang in de transport en logistiek, in horeca en schoonmaak en bij timmerlieden en elektronicamonteurs.

De grafiek en toelichting komen ook voor in het artikel ‘Samenwerking tussen generaties is winst voor jong en oud” dat ik op uitnodiging van Vakblad Arbo schreef over generaties en arbo. Waar deze blog inzoomt op Generatie Z, behandelt het artikel alle vijf de generaties die nu aanwezig zijn op de werkvloer. Ook komt de praktijk uitgebreid aan bod. Vijf bedrijven vertellen hoe zij de samenwerking tussen generaties stimuleren om gezond en veilig werken te bevorderen.

En eerder schreef ik een blog over ‘quiet quitting’, een fenomeen dat voorkomt onder Generatie Z en Millenials. Ik zie dat als een logische reactie op drie ontwikkelingen in het (werkende) leven. In één van die drie gevallen is er echter reden tot zorg.

Bronnen

Arbeidsmarktinzicht.nl. “Grafieken werkenden naar beroep en leeftijd”, op basis van brondata van het CBS, enquête beroepsbevolking, EBB). https://arbeidsmarktinzicht.nl/ (laatst bezocht 01-09-2023).

Bontekoning, AC. “Generaties in organisaties”, 2007. Proefschrift Tilburg University, uitgever Ridderprint, Ridderkerk. Plus website: Sociaal psycholoog & generatie-expert | Aart Bontekoning (laatst bezocht 29-06-2023).

Pleijers, A & Thor, J van. “Arbeidsongevallen en beroep” Centraal Bureau voor de Statistiek CBS, publicatiedatum: 18-1-2023. https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/statistische-trends/2023/arbeidsongevallen-en-beroep.