Gezondheidsschade door veel zitten is (toch) wel te compenseren
Het overkomt me een paar keer per jaar dat mijn activiteitenmonitor meer dan 450 minuten ‘intensieve training’ in één week aangeeft. Ik schrijf “overkomt”, want ik doe dat niet bewust. In zo’n week behoor ik tot een selecte groep mensen; een groep die ongestraft meer dan 8 uur per dag mag zitten. Hè, ongestraft veel zitten? Veel zitten is toch slecht voor je gezondheid? Ja, dat klopt, maar er is één uitzondering.
Tot medio 2016 dachten experts dat de schade als gevolg van veel zitten niet te compenseren was door bewegen of sporten. En met schade bedoelen ze: een grotere kans op vroegtijdig overlijden, op hart- en vaatziekten en op diabetes type II (de ‘leefstijl’-suikerziekte). Mensen die meer dan 11 uur per dag zitten hebben maar liefst 40% meer kans om vroegtijdig te sterven dan mensen die minder dan 4 uur per dag zitten en verder even (on-)gezond leven. Met de toen beschikbare gegevens concludeerden de onderzoekers dat veel sporten of bewegen deze risico’s niet verkleinen.
Maar die conclusie veranderde met een artikel van professor Ekelund en collega’s. Zij voegden de gegevens van dertien eerdere studies samen en konden zo hun conclusies baseren op maar liefst 1 miljoen mensen. Ze lieten zien wat we al wisten: dat het risico op vroegtijdig overlijden groter wordt naarmate mensen meer uren per dag zitten. Vooral bij meer dan 8 uur per dag zitten stijgt het risico sterk. Maar de auteurs vonden ook iets nieuws. Bij mensen die dagelijks 60-75 minuten matig intensief bewegen nam het risico op vroegtijdig overlijden niet toe met meer uren zitten. Zelfs meer dan 8 uur per dag zitten leidt voor deze ‘veel-bewegers’ niet tot een hoger sterfterisico.
Circa twee weken per jaar behoor ik tot deze selecte groep. Maar in alle andere weken is het voor mij verstandig om te doen wat alle mensen met zittend werk het beste kunnen doen: het zitten 2-4 uur per dag afwisselen met staan en bewegen; de pauzes staand of wandelend doorbrengen; op de fiets naar het werk/het OV, een halte eerder uitstappen of de auto iets verder weg parkeren; en ’s avonds actief blijven en niet op de bank ploffen (wat best een uitdaging is gezien het feit dat we maar liefst 85% van onze vrije tijd zittend doorbrengen). Dit alles om het vele zitten te doorbreken. Daarnaast blijft van kracht dat wekelijks 150 minuten matig intensief bewegen gezond is, zoals de Beweegrichtlijn voorschrijft. En voor die 150 minuten doe ik dan weer wel bewust mijn best!
Bronnen
Beweegrichtlijnen 2017: https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2017/08/22/beweegrichtlijnen-2017 of https://youtu.be/76mTZeiuKrc
Ekelund e.a. Does physical activity attenuate, or even eliminate, the detrimental association of sitting time with mortality? A harmonised meta-analysis of data from more than 1 million men and women. The Lancet, July 2016. http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(16)30370-1.
Ploeg e.a. Sitting Time and All-Cause Mortality Risk in 222 497 Australian Adults. Archives of Internal Medicine 2012;172(6):494-500.
De foto is een weergave van mijn Garmin activiteitenmonitor. Meer weten hierover? Bel me gerust: 0625097811