Positieve emoties en een langer leven; hoe werkt dat eigenlijk?

Emoties geven richting aan ons leven. Zoals een roer de richting van een zeilboot bepaalt. Waarschijnlijk ben je je daar niet altijd bewust van, zeker waar het positieve emoties betreft. Bij negatieve emoties is dat veel duidelijker. Angst, bijvoorbeeld, zorgt dat je hard wegrent of ‘dat enge’ gaat vermijden. Boosheid maakt dat je in opstand komt of in de aanval gaat. In de prehistorie droegen dit soort negatieve emoties letterlijk bij aan een langer leven. Maar hoe zit het dan met positieve emoties, zoals dankbaarheid, vreugde en trots? Hoe kan het dat die, zoals in mijn verhaal over de nonnen, bijdragen aan een langer leven?

De Amerikaanse psychologen Martin Seligman, Mihaly Csikszentmihalyi en Barbara Fredrickson doen al twintig jaar onderzoek naar positieve emoties. Ik noem hier drie belangrijke bevindingen en één Gouden Tip.

Negatieve emoties lossen korte termijn problemen op, positieve emoties zorgen voor lange termijn groei en overleving

In angst wegrennen voor een levensbedreigende beer of wolf is een actie die direct voor overleving zorgt. Trots zijn op iets wat je bereikt hebt lost geen direct probleem op, laat staan dat je er een gevaarlijke situatie mee overleeft. Het trotse gevoel zorgt wel voor een meer open ‘mindset’, waardoor je net iets meer aandurft en gaat werken aan je volgende droom. Het zorgt voor net iets meer zelfvertrouwen, wat later van pas kan komen in moeilijke situaties. Dankbaarheid voor een fijne relatie of een goede afloop van iets spannends lost evenmin een direct probleem op. Het dankbare gevoel zorgt wel voor een meer open ‘mindset’, waardoor je eerder geneigd bent om iets te doen voor of iets te geven aan anderen die het minder goed getroffen hebben. Dit versterkt onderlinge banden, wat later weer van pas kan komen in moeilijke situaties. Dus, positieve emoties zorgen via een meer open ‘mindset’ voor acties die leiden tot persoonlijke groei, slimme oplossingen en verbondenheid; ook essentiële ingrediënten voor overleving.

Positieve emoties verminderen de nadelige effecten van negatieve emoties

Negatieve emoties die lang aanhouden belasten je hart en bloedvaten. Denk aan: chronische stress, terugkerende angsten of langdurig verdriet na een groot verlies. Deze belasting is meetbaar aan een verhoogde bloeddruk en verhoogde hartslag. Positieve emoties zijn in staat om deze negatieve belasting te verminderen. Ze werken bloeddruk verlagend en brengen het hart tot rust. Zo kun je je voorstellen dat de positief ingestelde nonnen uit mijn verhaal minder hart- en vaatziekten hadden en daardoor langer leefden.

Positieve emoties zijn ‘besmettelijk’

Positieve emoties blijken tot meer positieve emoties te leiden; niet alleen binnen één mens, maar ook binnen een groep. De meer open ‘mindset’ zorgt voor positieve acties en meer verbinding. Als je zelf in een positieve ‘mood’ zit, ben je eerder geneigd om anderen te helpen. Waardoor ook zij kans maken om terecht te komen in een positieve emotie, zoals dankbaarheid voor jouw hulp. Eigenlijk zoals het aloude “wie goed doet, goed ontmoet”.

De Gouden Tip

Gegeven alle voordelen is de vraag: hoe kom je zelf vaker in een toestand met positieve emoties? Mijn gouden tip is:

Geef prioriteit aan situaties en mensen waarvan je weet dat ze positiviteit brengen